Bezpieczeństwo energetyczne to stan, który umożliwia pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska.
Bezpieczeństwo - dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
Zgodnie dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE poprzez bezpieczeństwo w kontekście elektroenergetyki rozumiemy “bezpieczeństwo”, które oznacza zarówno bezpieczeństwo dostaw i zaopatrzenia w energię elektryczną, jak i bezpieczeństwo techniczne. Taka sama definicja została określona w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE , oczywiście z uwzględnieniem odmiennego dobra, dla którego jest skierowana, czyli gazu ziemnego.
Bezpieczeństwo energetyczne - Ustawa Prawo energetyczne
Na mocy art. 3 ust. 16 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r.) [dalej: “ustawa prawo energetyczne”] została określona definicja “bezpieczeństwa energetycznego”. Według tego unormowania bezpieczeństwo energetyczne to stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska.
Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. a sposób rozumienia bezpieczeństwa energetycznego
W Polityce Energetycznej Polski do 2040 r. bezpieczeństwo energetyczne “oznacza aktualne i przyszłe zaspokojenie potrzeb odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska. Oznacza to obecne i perspektywiczne zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw surowców, wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii, czyli pełnego łańcucha energetycznego.” Jednocześnie przez bezpieczeństwo energetyczne autorzy dokumentu podkreślają, że jest to jeden z celów polityki energetycznej. Dodatkowo samo bezpieczeństwo energetyczne uzupełniają takie wartości jak: konkurencyjność gospodarki, efektywność energetyczna czy zmniejszenie oddziaływania sektora energetycznego na środowisko. W celu szerszego zobrazowania warto także zauważyć, że sądownictwo podkreśla, iż bezpieczeństwo energetyczne kraju jest obowiązkiem władz publicznych.
Ograniczenie swobód traktatowych a bezpieczeństwo energetyczne
Jak podnosi doktryna, wyrok ETS z 10 lipca 1985 r. w sprawie Campus Oil (C-72/83) stanowi pierwsze i najważniejsze orzeczenie, gdzie nadano prymat wartości, jakim jest bezpieczeństwo energetyczne jako wyjątkowi od naruszania swobody przepływu towarów. Oznacza to, że pojęcie bezpieczeństwa energetycznego jest nieodłącznym elementem szerszego zagadnienia, jakim jest bezpieczeństwo publiczne i w interpretacji określonych stanów faktycznych należy mieć je na uwadze. Nie sposób pominąć tego aspektu w ocenach o znaczeniu równoważeniu przeciwstawnego interesu z bezpieczeństwem energetycznym.
Realizacja bezpieczeństwa energetycznego
Bezpieczeństwo energetyczne możemy zapewnić m.in. poprzez:
- dywersyfikację dostaw surowców energetycznych (takich jak gaz ziemny, ropa naftowa i paliw ciekłe),
- rozbudowę infrastruktury sieci elektroenergetycznych,
- rozwój odnawialnych źródeł energii,
- rynek mocy,
- modernizacja jednostek wytwórczych energii elektrycznej,
- standaryzacja mechanizmów cyberbezpieczeństwa,
- zwiększenie efektywności przesyłu energii,
- rozwój technologii magazynowania energii.
Źródła:
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 158, str. 125),
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 211, str. 94)
- Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r.)
- C-72/83, wyrok ETS z 10 lipca 1985 r. w sprawie Campus Oil,
- Polityka Energetyczna Polski do 2040 r.
Autor: Olga Ostrowska.
