Jednym ze skutków wzrostu świadomości na temat metod związanych z ochroną środowiska czy możliwością zaoszczędzenia na rachunkach za prąd jest to, że odbiorcy są coraz bardziej zainteresowani produkcją energii elektrycznej z własnych źródeł1. 16 marca 2021 r. został opublikowany w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Regulacji Energetyki kolejny raport Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE) dotyczący energii elektrycznej wytworzonej z OZE w mikroinstalacji (w tym przez prosumentów) i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej (Raport)2. Z raportu wynika, że dominującą formą wytwarzania energii tak pod kątem liczby mikroinstalacji, jak i łącznej mocy zainstalowanej jest fotowoltaika.
Raport dotyczący mikroinstalacji – podstawa prawna
Publikacja raportu ma swoje źródło w art. 6a ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (uOZE), w myśl którego Prezes URE sporządza zbiorczy raport, zamieszczany w Biuletynie Informacji Publicznej URE, na podstawie informacji przekazanych przez operatorów systemu dystrybucyjnego (OSD), sprawozdań rocznych zawierających informacje o łącznej ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta energii odnawialnej do sieci, łącznej ilości energii elektrycznej sprzedanej sprzedawcy zobowiązanemu, wykazie wytwórców energii elektrycznej w mikroinstalacji, jak również o rodzaju mikroinstalacji oraz jej mocy zainstalowanej elektrycznej.
Pojęcie mikroinstalacji
Zanim przejdziemy do analizy i porównania raportów Prezesa URE warto przypomnieć co ustawodawca rozumie przez pojęcie „mikroinstalacji”.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt. 19 uOZE, pod pojęciem mikroinstalacji należy rozumieć instalację OZE, której elektryczna moc zainstalowana nie przekracza 50 kW, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym mniejszym niż 110 kV. Do mikroinstalacji możemy zaliczyć również instalację o osiągalnej mocy cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna również nie przekracza wspomnianych 50 kW.
Pod pojęciem osiągalnej mocy cieplnej w skojarzeniu należy rozumieć „maksymalną trwałą moc cieplną mierzoną na wyjściu z urządzenia lub zespołu urządzeń, osiąganą przez urządzenie lub zespół urządzeń wytwarzający równocześnie energię elektryczną (lub mechaniczną) i ciepło, wyrażoną w watach (W0 lub wielokrotnościach tej jednostki (kW, MW)”3.
Prosumenci produkujący energię w mikroinstalacji
W 2019 r. łączna ilość prosumentów wynosiła 51 163. Zgodnie z danymi wskazanymi w Raporcie obecnie jest już 452 307 prosumentów. Oznacza to, że względem roku 2019 liczba prosumentów wzrosła prawie dziewięć razy. Prosument to produkujący konsument, czyli taka osoba, która produkuje prąd z OZE w mikroinstalacji i zużywa go na własne potrzeby4.
Przedstawienie mikroinstalacji w liczbach
Według stanu na 2019 r. liczba mikroinstalacji wynosiła 155 626 o łącznej mocy zainstalowanej 1 000,369 (MW). Za to w 2020 r. liczba mikroinstalacji wynosiła 459 168 o łącznej mocy zainstalowanej 3 025,8 (MW).
Jak zostało to podkreślone na wstępie, dużym zainteresowaniem cieszy się fotowoltaika, co ma potwierdzenie w bieżącym raporcie. Liczba mikroinstalacji oparta na pozyskiwaniu energii z promieniowania słonecznego wyniosła 458 675. Inne rodzaje mikroinstalacji OZE na ten moment stanowią znaczącą mniejszość, przykładowo: energia wodna w liczbie 293, wiatrowa w liczbie 93, czy biomasa w liczbie 18.
Podsumowanie raportu dotyczącego mikroinstalacji
Nie sposób nie zauważyć, że nastąpił dynamiczny wzrost liczby i łącznej mocy zainstalowanej mikroinstalacji przyłączanych do sieci dystrybucyjnych. Bez wątpienia zaletą mikroinstalacji jest ich dostępność dla konsumentów. Instalacje do 50 kW nie są objęte obowiązkiem koncesyjnym ani obowiązkiem wpisu do rejestru wytwórców energii w małej instalacji, w związku z czym ich eksploatacja nie wymaga żadnych formalności o charakterze administracyjnym.
Jedną z ich znaczących wad jest to, że z “punktu widzenia dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznej, głównym negatywnym zjawiskiem jest ryzyko niedotrzymania parametrów jakości energii w określonym punkcie sieci lub w całym obwodzie niskiego napięcia (nn), wynikające ze wzrostu napięć wywołanego pracą mikroinstalacji PV. Niestabilna praca falowników PV bywa przyczyną nadmiernego wzrostu wskaźnika długookresowego migotania światła (Plt)”5. Nie można wykluczyć także tego, że dalszy wzrost liczby i łącznej mocy zainstalowanej mikroinstalacji przyczyni się do przeciążenia sieci nn. Dlatego też OSD wprowadzają rozwiązania mające poprawić bezpieczeństwo sieci. W związku z dynamicznie rozwijającym się rynkiem mikroinstalacji, rozsądnym wydaje się rozwinięcie autokonsumpcji. Czynnikami sprzyjającymi jej rozwojowi mogą być m.in. zachęty do instalacji przydomowych magazynów energii, ładowarek do pojazdów elektrycznych czy też zmiana ogrzewania na bardziej ekologiczne pompy ciepła.
Pełną treść raportu znajdziecie w BIP Urzędu Regulacji Energetyki.
autorzy: Olga Ostrowska oraz Aleksander Tretyn
1 OZE: produkcja energii elektrycznej z mikroinstalacji wzrosła trzykrotnie – wskazuje najnowszy raport URE, https://www.ure.gov.pl/pl/urzad/informacje-ogolne/aktualnosci/9349,OZE-produkcja-energii-elektrycznej-z-mikroinstalacji-wzrosla-trzykrotnie-wskazuj.html [dostęp: 16.05.2021 r.].
2 Raport – energia elektryczna wytworzona z odnawialnego źródła energii w mikroinstalacji (w tym przez prosumentów) i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej w 2020 r. (art. 6a ustawy OZE), https://bip.ure.gov.pl/bip/o-urzedzie/zadania-prezesa-ure/raport-oze-art-6a-ustaw/3793,Raport-dotyczacy-energii-elektrycznej-wytworzonej-z-OZE-w-mikroinstalacji-i-wpro.html [dostęp: 16.05.2021 r.].
3 Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Nr 63/2017 w sprawie pojęcia „mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu”, którym operują przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii.
4 Przewodnik prosumenta w gospodarstwie domowym http://www.ptpiree.pl/news/2020-10-15/2020.09.22-ptpiree_broszura_prosument-ostat.pdf [dostęp online 16.05.2021 r.].
5 Mikroinstalacje w Polsce, http://www.ptpiree.pl/energetyka-w-polsce/energetyka-w-liczbach/mikroinstalacje-w-polsce [dostęp online: 16.05.2021 r.]
6 Ibidem.
