Wodór odnawialny (zwany też wodorem zielonym) produkowany za pomocą instalacji OZE, może zastąpić wykorzystanie paliw kopalnych w przemyśle. Gospodarka wodorowa to sektor gospodarczy, mogący zapewnić nowe, zielone miejsca pracy oraz stać się kołem zamachowym transformacji gospodarki w duchu zrównoważonego rozwoju. Wiele państw na świecie rozpoznało wodór jako jeden ze strategicznych elementów dekarbonizacji. W niniejszym artykule pokrótce zostaną przedstawione państwa, które należą do pionierów prawa wodorowego na świecie.
Korea Południowa
W dniu 5 lutego 2021 roku weszła w życie koreańska ustawa o promocji gospodarki wodorowej i zarządzaniu bezpieczeństwem wodoru. Ten akt prawny zawiera definicję zielonego i niskoemisyjnego wodoru. Rząd Korei Południowej będzie subsydiował lub udzielał pożyczek na rozwój projektów związanych z wodorem. W tym państwie utworzono ponadto Radę ds. gospodarki wodorowej, która ma działać w celu opracowania odpowiednich strategii, polityki i przepisów na szczeblu krajowym. Służy ona również rozwiązywaniu problemu finansowania projektów wodorowych w duchu idei zrównoważonego rozwoju.
W koreańskim prawie wodorowym zawarto szereg instrumentów prawnych, mających na celu ustanowienie standardów bezpieczeństwa odnośnie prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wodorem. Środki te to między innymi kary o charakterze administracyjnym oraz obowiązki informacyjne. Przedsiębiorstwa sprzedające wodór za pośrednictwem zakładów dostarczających wodór do pojazdów wyposażonych w ogniwa paliwowe muszą zgłaszać cenę sprzedaży do koreańskiego ministerstwa handlu, przemysłu i gospodarki.
Wielka Brytania
W sierpniu 2021 roku brytyjski rząd opublikował Strategię wodorową Zjednoczonego Królestwa (ang. UK Hydrogen Strategy, dalej: brytyjska strategia wodorowa). Brytyjska strategia wodorowa określa kolejne warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby umożliwić produkcję, transport i wykorzystanie wodoru oraz aby zapewnić dekarbonizację brytyjskiego przemysłu. Strategia zakłada, że do 2030 roku Wielka Brytania stanie się światowym liderem w dziedzinie wodoru z ambitnym celem uzyskania 5 GW mocy produkcyjnych w zakresie niskoemisyjnego wodoru. Dokument określa również plany rządu brytyjskiego, dotyczące zwiększenia produkcji wodoru i tworzeniu dobrobytu w duchu idei zrównoważonego rozwoju. W strategii przewiduje się, że 20-35% brytyjskiego zużycia energii w 2050 roku zostanie zaspokojone przez wodór, jaki znajdzie zastosowanie zarówno w sektorze grzewczym, jak i przemyśle, czy transporcie.
20 lipca 2022 roku nastąpiło otwarcie w Wielkiej Brytanii nowego programu wsparcia wodoru (ang. Hydrogen Business Model), wykorzystującego mechanizm podobny do contract of difference (dalej:CfD), który przyczynił się do rozwoju sektora brytyjskich morskich farm wiatrowych.
Wielka Brytania nie posiada dedykowanych ram prawnych dla projektów wodorowych w różnych sektorach. Brytyjska strategia wodorowa sugeruje, że wstępne ramy regulacyjne sektora nie zostaną opracowane wcześniej niż w 2025 roku. Do tego czasu gospodarka wodorowa będzie rozwijana na podstawie istniejących przepisów. Stwarza to szereg luk i niepewności dla potencjalnych inwestorów.
Francja
Francja planuje rozwój niskoemisyjnego i odnawialnego wodoru oraz jego zastosowanie w przemyśle, energetyce i transporcie. 8 września 2020 roku rząd francuski opublikował strategię wodorową zatytułowaną „Narodowa strategia rozwoju bezemisyjnego wodoru we Francji” (fr. La stratégie nationale pour le développement dehydrogène décarboné en France”, dalej: strategia wodorowa). Podstawowy cel zawarty w strategii wodorowej zakłada, aby do 2030 r. 20-40% całkowitego zużycia wodoru w gospodarce pochodziło z wodoru niskoemisyjnego i zielonego. Francuski rząd zakłada zainwestowanie ponad 7,2 mld euro w rozwój gospodarki wodorowej.
Dnia 18 lutego 2021 roku we francuskim dzienniku ustaw opublikowano Zarządzenie nr 2021-167 z dnia 17 lutego 2021 r. w sprawie wodoru (fr. Ordonnance n° 2021-167 du 17 février 2021 relative à l’hydrogène), które zawarło księgę VIII we francuskim kodeksie energetycznym (fr. Code de la énergie) zatytułowaną „Przepisy dotyczące wodoru” (fr. Les dispositions relatives à la hydrogène, dalej: prawo wodorowe). We francuskim prawie wodorowym klasyfikuje się rodzaje wodoru ze względu na metodę produkcji. Przykładowo wodór zielony został określony jako wodór wyprodukowany z energii elektrycznej wytwarzanej za pomocą instalacji OZE.
Ważnym aspektem francuskiego prawa wodorowego jest wprowadzenie dwóch systemów gwarancji sposobu produkcji wodoru: gwarancji identyfikacji (fr. la garantie de traçabilité) oraz gwarancji pochodzenia (fr. la garantie de origine). Ponadto prawo określa strukturę wsparcia dla rynku wodoru, polegającą między innymi na zorganizowaniu systemu aukcyjnego dla projektów wodorowych. Dotacje przyznaje Agencja ds. transformacji ekologicznej (fr. Agence de la transition écologique) podmiotom, które wygrały aukcje.
Wnioski
W Korei, Wielkiej Brytanii oraz we Francji dostrzeżono potencjał gospodarki wodorowej. Wykorzystanie wodoru jako paliwa alternatywnego dla transportu oraz jako technologii przechowywania energii stanowi obecnie jeden z głównych obszarów badań i rozwoju w tych krajach. Przyszłość sektora wodorowego zależeć będzie od stabilnego i przejrzystego prawodawstwa. Rola pastwa w tworzeniu gospodarki wodorowej nie może polegać jedynie na biernej ochronie praw przedsiębiorców i konsumentów w tym obszarze, ale również i na aktywnym kształtowaniu podstaw rynku wodoru.
