Ustawa wprowadzająca reformę planowania przestrzennego została podpisana przez Prezydenta i czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Wejdzie ona w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji.
Znowelizowane przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, to nic innego jak rewolucja w planowaniu przestrzennym. Rewolucja, która była w tym obszarze bardzo potrzebna i która miejmy nadzieję, przyniesie pozytywne skutki.
Dlaczego nowelizacja ustawy o planowaniu przestrzennym oznacza rewolucję?
Co ulegnie zmianie? Najważniejsza w mojej ocenie zmiana, to zastąpienie dotychczasowych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego planami ogólnymi. Z tą jednak różnicą, że w przeciwieństwie do dotychczasowych studiów, plany ogólne będą aktami prawa miejscowego. Oznacza to, że będą one wiążące przy uchwalaniu lub zmianie zarówno miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP), jak i przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy, które będą musiały być zgodne z planami ogólnymi. Zmiana MPZP w zakresie odmiennym od regulacji planu ogólnego, będzie wymagała zmiany planu ogólnego. Pozytywne jest jednak to, że oba dokumenty, sporządzenie lub zmiana planu ogólnego oraz sporządzenie lub zmiana MPZP, będą mogły być procedowane jednocześnie, oczywiście z tym zastrzeżeniem, że uchwalenie MPZP albo jego zmiany nie będzie mogło nastąpić wcześniej niż po upływie terminu na wydanie przez wojewodę rozstrzygnięcia nadzorczego dotyczącego uchwały w sprawie planu ogólnego albo jego zmiany. Przyjęcie takiej regulacji powinno wpłynąć na znaczne skrócenie czasu trwania całej procedury sporządzania albo zmiany dokumentów planistycznych.
Co dalej z dotychczasowymi MPZP?
Dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego będą obowiązywać do dnia 31 grudnia 2025 r., po czym wygasną z końcem tego dnia i od dnia 1 stycznia 2026 r, powinny zostać zastąpione planami ogólnymi. Tak krótki czas dany samorządom na uchwalenie planów ogólnych rodzi oczywiście obawy wstrzymania inwestycji od początku stycznia 2026 r. w sytuacji, w której samorządy nie zdążą uchwalić planów ogólnych, ale miejmy nadzieję, że ustawodawca będzie interweniował w zakresie terminu obowiązywania studiów i ta obawa okaże się nieuzasadniona.
W okresie obowiązywania studium wolnostojące farmy fotowoltaiczne będą mogły być lokalizowane na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, w tym również na użytkach rolnych klasy IV. Począwszy zaś od 1 stycznia 2026 r. farmy fotowoltaiczne o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 150kW lub niezależnie od zainstalowanej mocy, jeśli są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej, lokalizowane na użytkach rolnych klasy IV oraz na gruntach innych niż użytki rolne klasy I-IV i grunty leśne o mocy zainstalowanej większej niż 1000 kW, będą mogły być lokalizowane wyłącznie w oparciu o MPZP.
Obecnie obowiązujące MPZP zachowają swoją moc i będą mogły być zmieniane, przy czym, przy ich zmianie będą musiały zostać dostosowane do zgodności z planem ogólnym. Procedurę uchwalania/zmiany MPZP wyłożonych przed terminem utraty mocy obowiązującej przez studia, będzie można dokończyć na dotychczasowych zasadach.
W jaki sposób reforma wpłynie na branżę fotowoltaiczną?
Pozytywnie, z punktu widzenia branży fotowoltaicznej, należy ocenić możliwość zastosowania procedury uproszczonej, jeżeli plan miejscowy albo jego zmiana dotyczą wyłącznie lokalizacji instalacji odnawialnych źródeł energii innych niż elektrownie wiatrowe, jak również możliwość uchwalenia zintegrowanego planu inwestycyjnego, który będzie szczególnym rodzajem planu miejscowego. Zintegrowany plan inwestycyjny będzie procedowany wyłącznie na wniosek inwestora, a jego wejście w życie spowoduje utratę mocy obowiązującej dotychczasowego MPZP dla danego obszaru. Ciekawe jest to, że zintegrowany plan inwestycyjny może dotyczyć kilku inwestycji realizowanych przez różnych inwestorów.
Znowelizowane przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadzają również zmiany w zakresie decyzji o warunkach zabudowy (WZ), które dla wielkoskalowych inwestycji fotowoltaicznych będą mogły być wydawane tylko do czasu utraty mocy obowiązującej przez studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Począwszy od dnia 1 stycznia 2026 r. zostaje wprowadzona ograniczona w czasie ważność decyzji WZ. Decyzje WZ będą wygasać z mocy prawa po upływie 5 lat od dnia, w którym stały się prawomocne, przy czym, nie dotyczy to decyzji, które stały się prawomocne przed dniem 1 stycznia 2026 r. W takich przypadkach zachowuje moc zasada praw nabytych.
Z punktu widzenia standardów realizacji inwestycji fotowoltaicznych realizowanych przez spółki z grupy kapitałowej Better Energy, pozytywnie oceniamy również nowe regulacje dotyczące partycypacji lokalnej społeczności w przygotowaniu aktów planowania przestrzennego. Regulacje te będą dodatkowym wsparciem dla naszej spółki, kiedy w procesie realizacji inwestycji i tak prowadzimy partnerski dialog z lokalną społecznością, szanując zdanie każdego.
Barbara Szczytowska
radca prawny w Better Energy Poland Sp. z o.o
