Energetyka obywatelska
Polityka energetyczna Unii Europejskiej oraz rozwój technologiczny doprowadził do upowszechnienia wykorzystania instalacji OZE. Nowy zdecentralizowany model energetyki, bazujący na wykorzystaniu OZE, zakłada konieczność aktywnego uczestniczenia w nim podmiotów, których dotychczasowa działalność nie skupiała się na obszarze energetyki zawodowej. Rozpowszechnienie się technologii OZE oraz idący za tym spadek ich cen doprowadził do większego zainteresowania się obszarem energii przez przeciętnego obywatela. Zgodnie z danymi Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej koszty między innymi fotowoltaiki spadły o 82% w latach 2010-2019. W konsekwencji zjawisko zaangażowania obywateli w sektorze energetycznym nazywane jest energetyką obywatelską. Obywatele działając indywidualnie lub kolektywnie angażują się w projekty związane z OZE, aby nie tylko zapewnić samowystarczalność lokalnej społeczności, ale również uzyskać cele społeczne i ekonomiczne.
Rola obywateli w rozwoju OZE
Dyrektywa 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych podkreśla rolę obywateli w rozwoju OZE. Zgodnie z treścią dyrektywy 2018/2001 uczestnictwo obywateli w projektach dotyczących energii odnawialnej za pośrednictwem tzw. społeczności energetycznych, działających w zakresie energii odnawialnej, przynosi znaczną wartość dodaną w postaci lokalnej akceptacji dla energii ze źródeł odnawialnych oraz dostępu do dodatkowego kapitału prywatnego, co z kolei skutkuje lokalnymi inwestycjami i powszechniejszym uczestnictwem obywateli w transformacji energetyki. Z kolei dyrektywa 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej podkreśla znaczenie energetyki obywatelskiej dla rynku energii elektrycznej. Zgodnie z motywem 43 dyrektywy 2019/944 energetyka obywatelska oferuje bez wyjątku wszystkim podmiotom spoza energetyki zawodowej możliwość bezpośredniego udziału w wytwarzaniu lub zużyciu energii lub w dzieleniu się nią. Inicjatywy w zakresie energetyki obywatelskiej zorientowane są przede wszystkim na zapewnienie członkom lub udziałowcom przystępnej cenowo energii szczególnego rodzaju, takiej jak energia odnawialna, w odróżnieniu od tradycyjnych przedsiębiorstw energetycznych, w których priorytetem jest osiągnięcie zysku.
Społeczności energetyczne
Energetyka obywatelska ma zostać realizowana w ramach tzw. społeczności energetycznych, które na gruncie normatywnym zostały zdefiniowane w obydwu powyżej wymienionych dyrektywach. Społeczności energetyczne są sposobem zintensyfikowania rozwoju energetyki poprzez zjednoczenie obywateli wokół projektu związanym z sektorem energetycznym. Obywatele działający w takich zrzeszeniach są bardziej efektywni, co przekłada się m.in. na niższe koszty wytwarzania energii, wzmocnienie ich pozycji na rynku energii i bezpośredni udział w podnoszeniu lokalnego bezpieczeństwa energetycznego.
Energetyka obywatelska jest trendem który zmieni europejski sektor energetyczny. Aby tak się jednak stało, ustawodawcy państw członkowskich Unii Europejskiej muszą tworzyć regulacje prawne w oparciu o rzetelne dane i analizę socjoekonomiczną.
Bartłomiej Kupiec zdobywał doświadczenie w wiodących polskich i międzynarodowych kancelariach prawnych, think-tankach oraz niemieckiej firmie konsultingowej. Ponadto zajmował stanowisko starszego specjalisty w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, gdzie opracowywał i analizował regulacje dla sektora odnawialnych źródeł energii oraz społeczności energetycznych w celu wdrożenia unijnych dyrektyw do krajowego porządku prawnego. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Jagiellońskim w Krakowie. Absolwent Szkoły Prawa Amerykańskiego organizowanej przez The Catholic University of America, Columbus Law School w Waszyngtonie we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim. Jest absolwentem Szkoły Prawa Niemieckiego, organizowanej przez Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Jest on autorem i współautorem licznych publikacji o charakterze naukowym oraz publicystycznym na temat sektora energetycznego i demokracji energetycznej w ujęciu regulacyjno-ekonomicznym. To także prelegent na licznych konferencjach naukowych oraz branżowych. Stypendysta IX edycji “Akademii Energii” Fundacji im.Lesława A.Pagi. Aktualnie przygotowuje rozprawę doktorską, z zakresu prawa energetycznego i socjologii prawa, w trybie eksternistycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. We wrześniu 2022 rozpocznie on studia na Hertie School of Governance na kierunku Master of Public Policy.
