System rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych to system rekompensat poniesionych kosztów energii elektrycznej, spowodowanych rosnącymi cenami zakupu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.
Regulacje prawne
System rekompensat uregulowano w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1312 z późn. zm.). System ten określa zasady, tryb udzielania oraz sposób obliczania wielkości pomocy publicznej z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych.
Uprawnieni do ubiegania się o rekompensaty
Do ubiegania się o rekompensaty są uprawnione podmioty wykonujące działalność w sektorze lub podsektorze energochłonnym takim jak: produkcja aluminium, produkcja papieru i tektury, produkcja miedzi, czy wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej.
Warunki przyznania rekompensat
Przyznanie rekompensaty poprzedza szereg procedur i warunków, które podmiot o nią się ubiegający musi spełnić. Jest to:
- posiadanie tytułu prawnego do instalacji oraz eksploatowanie instalacji powodującej emisje CO2,
- posiadanie wdrożonego systemu zarządzania środowiskowego, który oznacza część ogólnego systemu zarządzania, obejmująca strukturę organizacyjną, czynności planowania, zakres odpowiedzialności, praktyki, procedury, procesy i zasoby służące rozwijaniu, wdrażaniu, osiąganiu, przeglądowi i utrzymaniu polityki środowiskowej oraz zarządzaniu aspektami środowiskowymi,
- posiadanie systemu zarządzania środowiskowego potwierdzonego certyfikatem ISO 14001 lub ISO 50001 wydanym przez niezależną i akredytowaną w tym zakresie jednostkę certyfikującą,
- niebycie przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu komunikatu Komisji,
- niezaleganie z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa,
- niezaleganie z zapłatą należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Sposób przyznania rekompensat
Rekompensaty przyznawane są na wniosek podmiotu spełniającego określone powyżej warunki, w drodze decyzji wydawanej przez Prezesa URE. Wysokość wsparcia ustalana jest w oparciu o dane przekazywane przez wnioskodawcę.
Wniosek należy składać do Prezesa URE do dnia 31 marca roku. Za rok 2021, wnioski o przyznanie rekompensat wyjątkowo były składane do 30 kwietnia.
Do wniosku należy dołączyć dokumenty:
- potwierdzające posiadanie przez wnioskodawcę tytułu prawnego do instalacji, którą eksploatuje,
- potwierdzające wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego,
- odpowiednie oświadczenie wnioskodawcy dotyczące odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń,
- oświadczenie wnioskodawcy, że nie jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu komunikatu Komisji – Wytyczne dotyczące pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji,
- oświadczenie o pomocy de minimis lub innego finansowania pochodzącego z budżetu UE, przyznanych na pokrycie tych samych kosztów, co objęte wnioskiem,
- opinię weryfikatora dotyczącą wiarygodności oraz dokładności danych zawartych we wniosku wraz z metodyką zbierania tych danych.
Po spełnieniu warunków wymaganych prawem i skutecznym złożeniu wniosku, Prezes URE do 7 listopada przekazuje ministrowi właściwemu ds. gospodarki oraz Bankowi Gospodarstwa Krajowego wykaz podmiotów, którym przyznano rekompensaty.
Obowiązki podmiotu, któremu przyznano rekompensaty
Podmiot, jakiemu zostały przyznane rekompensaty, jest obowiązany do prowadzenia produkcji w instalacji przez okres 2 lat następujących po roku kalendarzowym, w którym zostały mu przyznane rekompensaty.
Ponadto podmiot ten obowiązany jest do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych poprzez:
- -zrealizowanie przedsięwzięcia służącemu poprawie efektywności energetycznej;
- wykazanie, że w roku kalendarzowym, za który zostały przyznane rekompensaty, co najmniej 30% energii elektrycznej, w odniesieniu do której podmiot ten uzyskał rekompensaty, zostało wytworzonej ze źródeł zapewniających uniknięcie emisji gazów cieplarnianych;
- poniesienie nakładów finansowych w wysokości nie mniejszej niż 50% wartości rekompensat uzyskanych za dany rok kalendarzowy na przedsięwzięcia mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych;
- potwierdzenie umorzenia gwarancji pochodzenia,
- wytworzenie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Wysokość rekompensat
Maksymalny limit środków finansowych przeznaczanych na przyznanie rekompensat za dany rok kalendarzowy jest równy wysokości środków ze sprzedaży w drodze aukcji uprawnień do emisji, uzyskanych w roku kalendarzowym poprzedzającym rok kalendarzowy, za który są przyznawane rekompensaty.
Prezes URE do dnia 31 stycznia każdego roku podaje do wiadomości publicznej terminową cenę uprawnień do emisji uwzględnianą przy obliczaniu rekompensat za poprzedni rok kalendarzowy oraz maksymalny limit środków finansowych przeznaczanych na przyznanie rekompensat za poprzedni rok kalendarzowy.
Źródła:
- Urząd Regulacji Energii [czytaj więcej]
- Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1312 z późn. zm.) [czytaj więcej]
