Zalety obliga giełdowego
Niezaprzeczalną zaletą obecnie funkcjonującego mechanizmu tzw. „obliga giełdowego” przewidzianego w art. 49a Prawa energetycznego jest zapewnienie względnej transparentności w obrocie hurtowym energią, co w rezultacie prowadzi do poprawy warunków konkurencji panujących na rynku energii elektrycznej w Polsce. Ewolucja przedmiotowej regulacji w zakresie odsetka energii elektrycznej objętej obowiązkiem sprzedaży na zorganizowanej platformie obrotu – z początkowych 15%, przez 30% aż do 100% wytworzonej energii elektrycznej – obrazuje konsekwentny kierunek w stronę poprawy funkcjonowania rynku.
Zamysł wprowadzenia i modyfikacji obliga giełdowego
Zasadniczo niebudzący zastrzeżeń kierunek zmian zharmonizowany z nowoczesnym postrzeganiem sektora energetycznego mógłby zostać odwrócony z uszczerbkiem dla przejrzystości transakcji. Nie można w tym kontekście pominąć okoliczności, że szeroko komunikowanym argumentem za zmianą dotyczącą modyfikacji zakresu obowiązku sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej poprzez jej podniesienie z 30% do 100 % przy okazji nowelizacji ustawy – Prawo energetyczne, z inicjatywy ówczesnego Ministerstwa Energii w dniu 9 listopada 2018 roku, była intencja ograniczenia ewentualnych wzrostów cen energii elektrycznej na rynku hurtowym, niewynikających z czynników fundamentalnych wpływających na koszt jej wytworzenia czy pozyskania z sąsiadujących systemów.
Utrzymanie stabilnej legislacji
Przez wzgląd na powyższe, niezrozumiała byłaby tak radykalna zmiana postrzegania mechanizmu, który w momencie jego wprowadzenia do polskiego porządku prawnego prezentowany był jako niezbędne narzędzie stabilizacji cen energii elektrycznej. Zmniejszenie bądź całkowite wyeliminowanie obliga giełdowego doprowadzi do ograniczenia konkurencji, a także do spadku płynności hurtowego rynku energii. Ponadto, co często staram się podkreślać względem regulacji sektora energetycznego – częste zmiany legislacyjne, w szczególności takie, które nie mają systemowego uzasadnienia, lecz stanowią doraźną odpowiedź na rozwiązanie szeregu innych problemów – destabilizują wszelkie długoterminowe przedsięwzięcia biznesowe, co w energetyce ma jeszcze istotniejsze znaczenie. Stabilność otoczenia prawnego pozwala bowiem uczestnikom rynku na swobodne planowanie działalności, bez konieczności ciągłego dostosowywania się do zmian w obowiązujących przepisach.
Autor: Michał Sznycer – radca prawny, partner w kancelarii MGS LAW Kancelaria Radców Prawnych Mądry, Sznycer, Sambożuk i Partnerzy
