W ramach naszego cyklu podsumowań roku pragniemy przedstawić 5 najważniejszych wydarzeń sektora energetycznego w 2021 roku. Swoje podsumowanie przedstawił współpracyujący ze Stowarzyszeniem „Z energią o prawie” Michał Sznycer – radca prawny, partner MGS LAW.
1. Zmiana systemu prosumenckiego
Z punktu widzenia odbioru powszechnego, z pewnością na pierwszym miejscu będzie zmiana systemu prosumenckiego – zmiana mechanizmu rozliczania energii wyprodukowanej w przydomowych mikroinstalacjach OZE. Faktycznie zmiana wejdzie w życie od 1 kwietnia 2022 roku, kiedy zacznie obowiązywać nowa metoda rozliczeń – net billing (rozliczenie wartościowe), który zastąpi aktualny system net-metering (mechanizm ilościowy).
2. Kryzys na rynku cen energii elektrycznej
Na drugim miejscu postawiałbym kryzys, który rozpoczął się w drugiej połowie 2021 roku i trwa do dziś, a ma miejsce na rynku cen energii elektrycznej, a przede wszystkim na rynku gazu. Dotyka on zarówno rynku europejskiego oraz rynku polskiego, przy czym historycznie nie było jeszcze nigdy tak znacznych wzrostów cen energii, jak te, które następują na przełomie 2021 i 2022 roku, choćby w zakresie cen regulowanych dla gospodarstw domowych.
3. Lokalizacja pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej
Pozytywną informacją, którą warto umieścić na trzecim miejscu była wiadomość od inwestora – Polskich Elektrowni Jądrowych – o lokalizacji pierwszej (choć w zasadzie, po EJ Żarnowiec, drugiej) polskiej elektrowni jądrowej. Zostanie ona wybudowana w miejscowości Lubiatowo – Kopalino w gminie Choczewo, w powiecie wejherowskim, w województwie pomorskim. W Polityce Energetycznej Polski do 2040 r. zakłada się, że w 2033 r. uruchomiony zostanie pierwszy blok polskiej elektrowni jądrowej o mocy ok. 1-1,6 GW. Kolejne bloki będą wdrażane co dwa-trzy lata, a cały program jądrowy zakłada budowę sześciu bloków o mocy do 9 GW.
4. "Ustawa licznikowa" - droga do CSIRE
Z całą pewnością warto wspomnieć o wejściu w życie tzw. „Ustawy licznikowej”, która m. in stworzy odbiorcom energii możliwość korzystania z funkcji inteligentnych liczników zdalnego odczytu, a co za tym idzie wdrożenia całego szeregu rozwiązań, które tego typu technologia zapewnia (m.in. rozliczenia w czasie rzeczywistym czy digitalizacji). Ustawa przewiduje, że do końca 2028 roku, liczniki zdalnego odczytu zostaną zainstalowane u co najmniej 80% odbiorców końcowych. Regulacja wprowadza na poziom ustawowy mechanizm Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE) przy czym uruchomienie procesów związanych z CSIRE nastąpi dopiero 1 lipca 2024 roku. Była to bardzo istotna i jedna z większych nowelizacji prawa energetycznego w ostatnich latach, regulująca m.in. funkcjonowanie magazynów energii, zakaz sprzedaży door-to-door, uwzględnienie rekuperacji energii trakcyjne.
5. Morska energetyka wiatrowa i gospodarka wodorowa
Na sam koniec należy też wspomnieć o morskiej energetyce wiatrowej oraz wyraźnych sygnałach urealniających zainteresowanie Polski gospodarką wodorową. Po pierwsze, zgodnie z decyzjami Prezesa URE rozpatrzono pierwsze wnioski o pokrycie ujemnego salda dla podmiotów biorących udział w polskim programie wsparcia dla morskiej energetyki wiatrowej w ramach tzw. pierwszej fazy. We wrześniu 2021 roku podpisano „Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce”, a w październiku analogiczne porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej. Dodatkowo, pod koniec roku – w grudniu – opublikowano Polską Strategię Wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040.
