W ramach naszego cyklu podsumowań roku pragniemy przedstawić 5 najważniejszych wydarzeń sektora energetycznego w 2021 roku. Swoje podsumowanie przedstawił współpracyujący ze Stowarzyszeniem „Z energią o prawie” Bartłomiej Kupiec.
1. Postanowienie w sprawie Turowa
Dnia 26 lutego 2021 r. Czechy wniosły skargę do TSUE, na działania Polski, o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W oczekiwaniu na wydanie przez Trybunał wyroku kończącego postępowanie w sprawie C-121/21 („ostateczny wyrok”) Czechy zwróciły się do Trybunału w ramach postępowania w przedmiocie środków tymczasowych o nakazanie Polsce niezwłocznego zaprzestania wydobywania węgla brunatnego w kopalni Turów.Postanowieniem z 21 maja b.r. Trybunał Sprawiedliwości UE nakazał Polsce natychmiastowe wstrzymanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zobowiązał Polskę do natychmiastowego zaprzestania wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów.
2. Europejskie prawo o klimacie
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej (zwane dalej: europejskie prawo o klimacie) weszło w życie w dniu 29 lipca 2021 r. Ten akt prawny ustanawia prawnie wiążący cel zerowych emisji gazów cieplarnianych netto do roku 2050. Instytucje UE i państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia niezbędnych środków na szczeblu unijnym i krajowym, aby osiągnąć ten cel, z uwzględnieniem zasady sprawiedliwości oraz solidarności. W oparciu o kompleksową ocenę skutków UE wyznaczyła nowy cel na 2030 r. polegający na zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. w porównaniu z poziomami z 1990 r.
3.Zmiana systemu rozliczeń dla prosumenta energii odnawialnej
W grudniu 2021 Sejm RRP uchwalił nowelizację ustawy o OZE, która zmodyfikowała system rozliczeń prosumenta energii odnawialnej. W miejsce dotychczasowego systemu opustów, wprowadzono net-billing, czyli systemu wartościowego rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta.Oznacza to, że według tego systemu energia elektryczna, która została wprowadzona do sieci przez prosumenta ma być sprzedawana według ustalonych cen rynkowych.
Dotychczasowi prosumenci oraz ci, którzy do 31 marca 2022 r. złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie opustów, z którego będą korzystać przez 15 lat. System net-billingu będzie dotyczyć tych prosumentów, którzy złożą wniosek o przyłączenie do sieci od 1 kwietnia 2022 r.
4. Odkrywka Złoczew nie powstanie
We wrześniu 2021 Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska uchyliła wydaną w pierwszej instancji decyzję środowiskową dla planowanej kopalni węgla brunatnego Złoczew oraz odmówiła określenia środowiskowych uwarunkowań dla inwestycji. Tym samym mieszkańcy regionu oraz organizacje ekologiczne wygrały trwający od ponad 6 lat spór z koncernem PGE. Funkcjonowanie odkrywki we Złoczewie, oznaczałoby zrównanie z ziemią wielu wsi, przesiedlenie mieszkańców.
5. Pierwsza spółdzielnia energetyczna
W maju 2021 do rejestru spółdzielni energetycznych w rozumieniu (ustawy o OZE) prowadzonego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wpisany został pierwszy tego typu podmiot. Siedziba spółdzielni znajduje się na terenie gminy Raszyn. Spółdzielnie energetyczne funkcjonują w systemie opustów. W przypadku spółdzielni energetycznej współczynnik energii oddanej do sieci do energii pobranej do sieci wynosi 0,6 (oznacza to, że z sieci spółdzielnia energetyczna może odebrać jedynie 60% energii, którą wcześniej do niej wprowadzono.