Ostatni tydzień maja dobiega końca. Zanim wkroczymy w czerwiec wróćmy do wydarzeń związanych z sektorem energetycznym, które wydarzyły się w zeszłym tygodniu, a w nim m.in. przedłużenie tarczy antyinflacyjnej, w tym obniżka VAT na paliwa, podpisanie umowy o dofinansowanie do projektu grantowego „Mój Prąd”, czy podsumowanie Prezesa URE za rok 2021.
Prezydent przedłużył tarczę antyinflacyjną, w tym obniżkę VAT na paliwa
Kancelaria Prezydenta RP poinformowała, że Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o VAT, w której zawarto przedłużenie tzw. pierwszej tarczy antyinflacyjnej do 31 lipca 2022 roku. Chodzi m.in. o zwolnienie sprzedaży paliw z podatku handlowego.
Kancelaria Prezydenta RP zaznacza, że zasadniczym celem ustawy jest wdrożenie unijnej dyrektywy ws. wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ws. ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego w odniesieniu do działań obronnych w ramach Unii.
Nowelizacja przedłuża też tzw. pierwszą tarczę antyinflacyjną o dwa miesiące. Tym samym zostało przedłużone (do 31 lipca 2022 roku) zwolnienie od akcyzy sprzedaży energii elektrycznej gospodarstwom domowym, obniżenie stawek akcyzy dla niektórych olejów napędowych i opałowych oraz pozostałych paliw opałowych. Przedłużono też zwolnienie sprzedaży paliw z podatku od sprzedaży detalicznej.
Większość zmian wchodzi w życie pierwszego lipca 2022 roku.
Unia Europejska dopłaci 870 mln euro do programu Mój Prąd
W Ministerstwie klimatu i środowiska 27 maja 2022 roku podpisana została umowa o dofinansowanie dla projektu grantowego „Program priorytetowy „Mój Prąd” na lata 2021-2023 – REACT EU”. Ponad 870 mln zł z środków unijnych zostanie przeznaczonych na wsparcie dla obywateli zainteresowanych produkcją energii ze słońca na własne potrzeby.
Jak podkreślił wiceminister klimatu i środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński, dzięki pozyskanym środkom z instrumentu REACT EU zapewnione zostało finansowanie 3. i 4. edycji programu „Mój Prąd”. – Jesteśmy w Polsce świadkami dynamicznego rozwoju energetyki prosumenckiej. Zależy nam na utrzymaniu tego trendu, dlatego przygotowaliśmy nowe rozwiązania, które weszły w życie 1 kwietnia. Dotychczasowy system opustów został zastąpiony innowacyjnymi rozwiązaniami dla nowych prosumentów (net-billing), dzięki którym otrzymali oni m.in. możliwość sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej po cenie rynkowej. Rozwiązania te są spójne z wymogami stawianymi przez prawo UE – zauważył wiceminister Guibourgé-Czetwertyński.
Wiceminister zwrócił uwagę, że system prosumencki został także poszerzony o kolejny podmioty – prosumenta zbiorowego, natomiast od lipca 2024 r. o prosumenta wirtualnego. Umożliwi to rozwój prosumentów w miastach. Kontynuacja programu „Mój Prąd” wpisuje się w kierunek wspierania przez Ministra Klimatu i Środowiska rozwoju prosumentów w Polsce. Cieszymy się, że w tym celu pozyskaliśmy środki z funduszy unijnych. Przemyślany i zrównoważony rozwój energetyki prosumenckiej jest elementem budowania niezależności energetycznej naszego kraju, a bazowanie na lokalnych dostępnych surowcach w dzisiejszej sytuacji geopolitycznej nabiera szczególnego znaczenia – dodał.
Przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce Przemysław Kalinka zaznaczył, że środki REACT-EU, przyznane Polsce jako odpowiedź na kryzys gospodarczy wywołany pandemią, będą wspierać rozwój prosumenckiej, odnawialnej energetyki. – Wpisuje się to w ideę Europejskiego Zielonego Ładu oraz przyczyni się do realizacji planu REPowerEU, zakładającego odejście od importu paliw kopalnych z Rosji – powiedział.
Beneficjentem projektu jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który udziela grantów osobom fizycznym na instalacje fotowoltaiczne, produkujące energię elektryczną na potrzeby własne domów jednorodzinnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą (magazyn energii elektrycznej, magazyn ciepła, system zarządzania energią). Zainteresowane osoby nadal mają możliwość aplikowania o granty w ramach 4. edycji programu.
Wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Paweł Mirowski przypomniał, że unijny instrument finansowy REACT-UE to dodatkowe środki dla programów polityki spójności na przeciwdziałanie skutkom kryzysu wywołanego pandemią Covid-19 oraz przygotowanie się do ekologicznej odbudowy gospodarki. – W tę ideę bardzo dobrze wpisuje się wdrażany przez NFOŚiGW program priorytetowy „Mój Prąd” – unikatowy w tej skali projekt, którego istotą jest rozwój w Polsce energetyki prosumenckiej. Właśnie poprzez wypłacanie osobom fizycznym dotacji na domowe mikroinstalacje fotowoltaiczne, a w bieżącej, czwartej edycji programu także na magazyny energii elektrycznej i ciepła oraz systemy zarządzania energią, działamy proekologicznie i perspektywicznie. Bowiem pieniądze z funduszu REACT-UE, zgodnie z założeniem Komisji Europejskiej, zostają przeznaczone na ochronę klimatu i środowiska, poprawę jakości powietrza oraz – co ma ogromne znaczenie w bieżącym kontekście – na energetyczne uniezależnianie się prosumentów. Ograniczenie emisji do atmosfery gazów cieplarnianych i szkodliwych substancji za pomocą upowszechniania w Polsce fotowoltaiki to działanie wprost na rzecz lepszego stanu zdrowia mieszkańców naszego kraju i poprawy jakości ich życia, ale również zmniejszanie bieżących wydatków na energię elektryczną w gospodarstwach domowych – podsumował wiceszef NFOŚiGW.
Dofinansowanie pochodzi z ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, Instrumentu REACT-EU (działanie 11.1).
Sprawozdanie URE za 2021 r. – przekrojowe kompendium wiedzy o rynku energii w Polsce
Na stronie Urzędu Regulacji Energetyki pojawiło się Sprawozdanie Roczne Prezesa Urzędu Energetyki. Jak czytamy w informacji towarzyszącej wydaniu Sprawozdania, są to nie tylko najnowsze dane i informacje na temat działalności regulatora w minionym roku. To także przekrojowe kompendium wiedzy o wszystkich aspektach rynku energetycznego w Polsce. Zawiera ono analizę dynamiki zmian zachodzących w sektorze oraz wstępne wnioski na temat przyszłych wyzwań.
Rok 2021 r. na rynku energetycznym był wyjątkowo nieprzewidywalny i przyniósł wiele nowych wyzwań dla wszystkich jego uczestników. Wyzwania te dotyczyły również Prezesa URE, którego celem jest prowadzenie transparentnej, przewidywalnej regulacji, akceptowalnej zarówno przez stronę rządową, przedsiębiorców, jak i społeczeństwo. Dlatego w 2021 r. regulator podjął działania, które mają pomóc sektorowi i uczestnikom rynku zmierzyć się z aktualnymi wyzwaniami.
W obszarze regulacji rynku ciepła powołany został zespół, w którym wypracowano już nowy, jakościowy model regulacyjny inwestycji. Z kolei w obszarze elektroenergetyki Prezes URE zainicjował i przewodniczy pracom zespołu, którego zadaniem jest wypracowanie Porozumienia Społecznego Regulatora Sektorowego i Branży Dystrybucyjnej pod nazwą „Karta efektywnej transformacji sieci dystrybucyjnych polskiej energetyki”. Zespół ma zdiagnozować kluczowe potrzeby związane z pracą sieci wynikające m.in. z sytuacji związanej z rosnącą liczbą niestabilnych źródeł odnawialnych przyłączanych do sieci.
2021 to rok rosnących kosztów zakupu energii elektrycznej na rynku hurtowym. Wartość kontraktów zawieranych na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) potwierdza, że w ubiegłym roku cena energii – zarówno z dostawą na rok 2022, jak i na kolejne lata ‒ gwałtownie rosła. Wysokie hurtowe ceny energii oraz koszty zakupu praw do emisji CO2 były głównymi przyczynami wzrostu rachunków za energię elektryczną.
Miniony rok charakteryzował się także dynamiczną i dotychczas nieobserwowaną sytuacją na europejskim rynku gazu, skutkującą wysokimi cenami tego paliwa, rosnącymi kosztami pozyskania gazu ziemnego zarówno na TGE i innych platformach obrotu, jak i w kontraktach B2B.
Mając na uwadze równoważenie interesów przedsiębiorstw i odbiorców gazu i energii w gospodarstwach domowych, wyzwaniem Prezesa URE było zatwierdzenie nowych taryf, z uwzględnieniem interesów obu stron. Po raz pierwszy w 2021 r. zastosowano nowe, szczególne rozwiązanie umożliwiające rozłożenie podwyżki cen gazu na trzy kolejne lata, co ograniczyło wzrost cen gazu w taryfie PGNiG OD na 2022 rok. Czytamy na stronie URE.
10 GW w fotowoltaice pod koniec maja 2022? Od stycznia przybyło 2,4 GW
Sektor fotowoltaiczny w Polsce rozwija się bardzo dynamicznie. Dzięki temu, Polska w 2021 roku najprawdopodobniej znalazła się na drugim miejscu pod względem przyrostu mocy zainstalowanej fotowoltaice w Unii Europejskiej. Fotowoltaika jest głównym motorem napędowym OZE w Polsce, a mocą zainstalowaną przekraczającą 10 GW przewyższa już energetykę wiatrową. Czy fotowoltaikę w Polsce czeka świetlana przyszłość?
Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO) przedstawił kolejną edycję raportu „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2022”. Jak co roku raport zawiera bieżące analizy nt. rynku PV oraz perspektywy jego rozwoju. Według raportu, na koniec 2021 roku moc zainstalowana w krajach Unii Europejskiej w fotowoltaice wyniosła 158 GW. Taka wartość oznacza przyrost w 2021 roku o 21,4 GW i tempo wzrostu względem 2020 roku wynoszące 15 proc. Zdaniem autorów raportu, Polska najprawdopodobniej znalazła się na drugim miejscu pod względem przyrostu mocy zainstalowanej PV w Unii Europejskiej (nie wszystkie kraje potwierdziły ostateczne i oficjalne dane).
Moc zainstalowana w fotowoltaice na koniec 2021 roku wyniosła 7,6 GW. Przyrost nowych mocy w polsce wyniósł ponad 3,7 GW, co oznacza tempo wzrostu przekraczające 105 proc. Ogromny wkład w rynek PV, tak jak w poprzednich latach, mieli prosumenci indywidualni, którzy stanowili niemal 80 proc. udziału w rynku.
Według danych IEO, w maju 2022 roku skumulowana moc fotowoltaiki przekroczyła 10 GW. Dzięki czemu, pod względem łącznej mocy w systemie, Polska może pochwalić się siódmym potencjałem fotowoltaicznym w Europie. Czy możemy mówić o sukcesie? 10 GW mocy, to moc równa łącznej mocy zainstalowanej w tradycyjnych elektrowniach węglowych w Bełchatowie, Turowie i Opolu. O dynamicznym tempie rozwoju sektora PV w Polsce może świadczyć także fakt, że niespełna dwa lata temu łączna moc wszystkich odnawialnych źródeł energii w Polsce przekroczyła 10 GW. W tym momencie 10 GW stanowi sama fotowoltaika. Według danych Agencji Rynku Energii (ARE), w marcu 2022 roku wszystkie źródła OZE miały moc elektryczną zainstalowaną równą 18 769 MW, z czego 7 212 MW odpowiadało elektrowniom wiatrowym, a 9 401 MW elektrowniom słonecznym. Po uwzględnieniu systemów PV przyłączonych w kwietniu i maju 2022, cały sektor OZE dysponuje mocą około 19 GW. Czytamy na Globenergia.pl
Niemiecka minister środowiska: kraje G7 osiągnęły porozumienie ws. odejścia od węgla
W Berlinie zakończyło się spotkanie ministrów środowiska krajów G7. Padły konkretne deklaracje ws. odejścia od węgla i zwiększenia udziału źródeł odnawialnych w produkcji energii – poinformował w piątek Reuters, powołując się na słowa Steffi Lemke, niemieckiej minister środowiska.
Agencja Reuters przekazała słowa niemieckiej minister środowiska, ochrony przyrody i bezpieczeństwa reaktorów atomowych Steffi Lemke, która powiedziała, że „istnieją bardzo konkretne deklaracje i porozumienia dotyczące rozwoju energii odnawialnych, ale także np. wycofania się z węgla”.
Reuters podkreślił, że w „w komunikacie końcowym z trzydniowego spotkania G7 w Berlinie (…) znajdzie się również silny nacisk na ochronę bioróżnorodności i walkę z zanieczyszczeniem plastikiem”.
Zobowiązanie to byłoby pierwszym zobowiązaniem ze strony G7 do rezygnacji z energetyki węglowej, której wykorzystanie musi się zmniejszyć, jeśli świat ma uniknąć najgorszych skutków zmian klimatycznych” – zauważyła agencja.
Podczas spotkania ministrów środowiska Niemcy stwierdziły, że „poszukiwanie alternatywnych paliw kopalnych (spoza Rosji – PAP) nie może odbywać się kosztem celów środowiskowych” – wskazał Reuters. „Konflikt (w Ukrainie – PAP) wywołał w niektórych krajach reakcję polegającą na kupowaniu większej ilości nierosyjskich paliw kopalnych i spalaniu węgla, aby zmniejszyć zależność od dostaw z Rosji. To wywołało obawy, że kryzys może osłabić wysiłki na rzecz walki ze zmianami klimatu” – przypomniała agencja.
